Historia Rodziny Katyńskiej 2011-2019
Upowszechnianie wiedzy o Zbrodni Katyńskiej jest zadaniem zarówno pokolenia dzieci ofiar, jak i następnych pokoleń. Nie zapominamy o najbliższych, którzy zginęli na „nieludzkiej ziemi”, choć ich nazwiska miały zostać wykreślone z pamięci. Nazwiska naszych bliskich są dziś z nami na tablicach katyńskich w Czeskim Cieszynie na Konteszyńcu.
KONTESZYNIEC, obecnie dzielnica willowa nad Olzą, w czasie I. wojny światowej była tu kaplica i szpital, w okresie międzywojennym koszary wojskowe. W 1941 r. zostały przebudowane na hitlerowski obóz jeniecki Stalag VIII D. W 1979 r. wzniesiono na jego miejscu Pomnik Międzynarodowej Koalicji Antyfaszystowskiej.
Rodzina Katyńska w RCz przez lata zabiegała o umieszczenie tu tablic ofiar katyńskich.
Stało się tak 29. 4. 2011 na Uroczystości odsłonięcia tablic ofiar drugiej wojny światowej. Przy pomniku znalazły się cztery tablice z nazwiskami poległych żołnierzy Polskich i Czechosłowackich Sił Zbrojnych oraz trzy tablice z 222 nazwiskami Zaolziaków zamordowanych w Katyniu, Miednoje i Charkowie.
Patronat nad uroczystością, którą prowadził ksiądz senior Bogusław Kokotek, objęli ambasadorzy Polski w RCz Jan Pastwa oraz RCz w Polsce Jan Sechter. Obecni byli przedstawiciele Ambasady RP w Pradze, Konsulatu Generalnego w Ostrawie, włodarze Czeskiego Cieszyna i Cieszyna, polskich organizacji na Zaolziu, polskich i czeskich stowarzyszeń kombatanckich, młodzież szkolna. Wartę honorową trzymali czescy i polscy żołnierze.
Odsłonięcia tablic katyńskich dokonał prezes Rodziny Józef Pilich: „Te nazwiska naszych ojców miały się tu nie pojawić, miały zostać wykreślone z pamięci. Musiało upłynąć 71 lat od tamtej tragedii, by mogły powrócić nad Olzę. Ale te nazwiska są dziś z nami, na tych tablicach. I zawsze będziemy je pamiętać.”
Głos zabrał również przedstawiciel Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w Warszawie Jacek Dziuba. W liście do zgromadzonych ambasador RCz w Warszawie Jan Sechter napisał m. in.: „Chciałbym podziękować historykowi Mečislavovi Borákowi, członkom Stowarzyszenia „Rodzina Katyńska” i polskich organizacji na Zaolziu, że nigdy nie zapomnieli o Zbrodni Katyńskiej i jej ofiarach, że informowali o tej zbrodni swoich współobywateli w RCz.”
Uroczystości na Konteszyńcu poprzedziły wykłady dla czeskiej i polskiej młodzieży na temat Zbrodni Katyńskiej. Prowadzili je Mečislav Borák z Uniwersytetu Śląskiego w Opawie oraz Andrzej Zawistowski z Inystytutu Pamięci Narodowej.
Spod pomnika goście przenieśli się do kawiarni Noiva, gdzie konsul gen. A. Olszewska udekorowała także członków Rodziny Katyńskiej Alenę Lukascową, Mieczysława Witoszka i Henryka Wranika medalem „Pro Memoria”.
Warto dodać, że koszty remontu pomnika pokrył z większej części czeskocieszyński Urząd Miejski, szczególne podziękowania należą się ówczesnemu wiceburmistrzowi Stanisławowi Folwarcznemu. Przygotowanie nowych tablic dofinansowały instytucje i firmy w RCz i Polsce, m. in. Huta Trzyniecka, a duży wkład organizacyjny wniósł śp. Eugeniusz Delong.
W miesiąc po tych uroczystościach z inicjatywy Ambasady RCz w Warszawie otwarta została w budynku Senatu RP wystawa pn. „Katyń – Pamięć Narodu Polskiego – Losy ofiar z Zaolzia” (25.-26.2011), na Zaolziu pokazana w kwietniu 2010 r. Autorem wystawy byli Marian Steffek z Ośrodka Dokumentacji Kongresu Polaków oraz Mečislav Borák, pracownik naukowy Muzeum Śląskiego i Uniwersytetu Śląskiego w Opawie. W warszawskim wernisażu uczestniczyli przedstawiciele polskich i czeskich instytucji naukowych, Kongresu Polaków oraz prezes i wiceprezes Rodziny Katyńskiej w RCz (Józef Pilich i Mieczysław Witoszek).
Kilka razy w roku, często z udziałem delegacji zaprzyjaźnionej Rodziny Katyńskiej w Katowicach i w obecności przedstawicieli polskiego Konsulatu, Rodzina Katyńska spotyka się przy tablicach na Konteszyńcu i po złożeniu kwiatów kontynuuje spotkanie w pomieszczeniach Centrum Kultury Strzelnica w Czeskim Cieszynie.
W kwietniu taką okazją jest Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, w maju Święto Konstytucji 3 Maja i zakończenie II wojny światowej, we wrześniu rocznica wybuchu II wojny światowej, na przełomie października i listopada Święto Zmarłych, a w listopadzie Święto Odzyskania Niepodległości. Rodzina towarzyszy również przy składaniu kwiatów delegacjom i oficjalnym gościom z Polski i RCz. I tak z okazji Dnia Polonii i Polaków za Granicą (4. 5. 2013) złożyli tu kwiaty marszałek Senatu RP Bogdan Borusewicz, przewodniczący Senatu RCz Milan Štěch, burmistrz Czeskiego Cieszyna Vít Slováček i jego zastępca Stanisław Folwarczny. Józef Pilich przybliżył im historię powstania tablic katyńskich. W przeddzień Święta Zmarłych (31. 10. 2013) Rodzina, wspólnie z Kołem Polskich Kombatantów, zaprosiła do udziału panią konsul M. Kovacs i księdza seniora Bogusława Kokotka. Józef Pilich prowadzący uroczystość powiedział: „Stoimy w tym miejscu z wielkim wzruszeniem i szacunkiem, przywołując w pamięci naszych najbliższych, odpoczywających daleko od nas na cmentarzach wojskowych i w mogiłach rozproszonych po całej Europie (…) Dzisiaj są tutaj duchem z nami, a my łączymy się z nimi.”
W dniu 4. 7. 2014 członkowie Rodziny spotkali się na Konteszyńcu z ambasador RP w Pradze Grażyną Bernatowicz i konsul gen. Anną Olszewską, które złożyły kwiaty pod tablicami katyńskimi, a w dniu 10. 4. 2018 odbył się apel poświęcony 78. rocznicy Zbrodni Katyńskiej oraz 8. rocznicy tragedii smoleńskiej zorganizowany wspólnie przez Konsulat Generalny RP w Ostrawie i Rodzinę Katyńską z udziałem innych polskich organizacji i duchowieństwa. Śpiewem pieśni patriotycznych upiększył imprezę chór gimnazjalny „Collegium Iuvenum” pod batutą dyrygenta Leszka Kaliny.
Obchody 75. rocznicy Zbrodni Katyńskiej
pod nazwą „75 lat Europejskiej Pamięci o Katyniu” (24. 4. 2015) pod patronatem konsul gen. A. Olszewskiej, stały się najważniejszym wydarzeniem Rodziny po odsłonięciu tablic katyńskich. Rozpoczęły się przy tablicach wierszem „Guziki” Z. Herberta w wykonaniu wnuczki zamordowanego policjanta Haliny Pijarskiej. Wartę honorową zaciągnęła jednostka reprezentacyjna Wojska Polskiego. Kwiaty złożyli m. in. ambasador RP w Pradze Grażyna Bernatowicz, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Stanisław Ciechanowski, dyrektor Oddziału IPN w Katowicach Andrzej Sznajder, przedstawiciele organizacji społecznych i władz samorządowych, po czym goście przenieśli się do Domu Kultury Strzelnica, gdzie wysłuchano przemówień, krótkiego koncertu zespołu TAGrupa z MK PZKO Czeski Cieszyn-Osiedle oraz wykładu prof. Mečislava Boráka o Zbrodni Katyńskiej i ofiarach z Zaolzia. Wyświetlono też film według jego scenariusza „Stíny svědomí” (Cienie sumienia).
Obchodom towarzyszyła wystawa „Katyń – pamięć narodu” autorstwa Mariana Steffka z Ośrodka Dokumentacji Kongresu Polaków i M. Boráka z Muzeum Śląskiego i Uniwersytetu Śląskiego w Opawie.
Prezes Józef Pilich rozpoczął swoje przemówienie od słów:
„ Nazywam się Józef Pilich. Mam 82 lata, z tego 75 lat żyję bez ojca. Też nazywał się Józef. Był powstańcem śląskim, legionistą Piłsudskiego, a po demobilizacji policjantem. Swój ostatni przydział służbowy wykonywał jako Powiatowy Komendant Policji Śledczej woj. śląskiego we Frysztacie, a zakończony został, po nieudanej próbie przedarcia się do Rumunii, w Ostaszkowie, a następnie w Twerze, strzałem w potylicę i zakopaniem we wspólnych mogiłach w Miednoje. Dziś znajduje się tam Polski Cmentarz Wojenny, a naszych bliskich spoczywa tam 6311, wśród nich również mój tata.
Wprawdzie od 75 lat żyję bez mego ojca, ale dzięki mojej wspaniałej mamie, pamięć o nim towarzyszy mi do dnia dzisiejszego. To dzięki jej przekazowi i nauce od ponad 20 lat kieruję Stowarzyszeniem, aby pamięć o moim tacie i tych wszystkich, którzy podzielili jego los, nie zaginęła. Kontynuuję tę misję z obowiązku wobec nich wszystkich, aby świadectwo tego nieludzkiego mordu pozostało w naszej świadomości na zawsze.
Dzisiejsze spotkanie rocznicowe, zorganizowane przez Stowarzyszenie Rodzina Katyńska w RCz, ma służyć uświadamianiu naszemu społeczeństwu prawdy o tragedii katyńskiej oraz utrwalaniu pamięci o jej ofiarach, naszych ojcach, braciach, krewnych i przyjaciołach.“
Wydarzenie, w którym wzięło udział ok. 135 osób, odbiło się szerokim echem u nas i w Polsce.
foto: Beata Firla – Pala
Na Konteszyńcu (5. 11. 2018) odbyły się również zaolziańskie obchody 100-lecia Odzyskania Niepodległości, przemawiał konsul gen. Janusz Bilski. Z pocztem sztandarowym przybyli członkowie Rodziny Katyńskiej z Katowic. Pod pomnikiem znowu śpiewał chór gimnazjalny „Collegium Iuvenum” pod dyrekcją L. Kaliny (późniejszego laureata Złotego Pasma w międzynarodowym konkursie „Varsovia Cantat“) .
Podczas obchodów „Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej” (12. 4. 2019) prezes Józef Pilich przypomniał, że dla członków Rodziny zachowanie pamięci „zrodzonej ze skrawków prawdy” to jedno z najważniejszych zadań. „Niech w dalszym ciągu pozostanie ona żywa – zaapelował – niech już nigdy ludzkość nie ucieka się do takiego okrucieństwa.” W spotkaniu uczestniczyły panie burmistrz Cieszyna Gabriela Staszkiewicz i Czeskiego Cieszyna Gabriela Hřebačkova, która powiedziała tak: ”Byłam w Katyniu i wiem, jaka tam zgroza pada na człowieka (…) Gdyby te drzewa mogły mówić, krzyczałyby, płacząc…”
foto: J. Broda
ZEBRANIA zarządu Rodziny Katyńskiej odbywają się raz w miesiącu, najczęściej w pierwszy wtorek. Członkowie natomiast spotykają się raz w roku, zazwyczaj okolicach Świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku tak, żeby po omówieniu spraw organizacyjnych mogli spędzić wspólne chwile w atmosferze świątecznej, z opłatkiem i poczęstunkiem. Gośćmi tych zebrań są nasi przyjaciele z Koła Polskich Kombatantów w RC, Rodziny Katyńskiej w Katowicach, konsulowie generalni (kolejno Anna Olszewska, Janusz Bilski, Izabella Wołłejko-Chwastowicz i konsul Maria Kovacs), czeski historyk prof. M. Borák (do 2017), prezes Kongresu Polaków Józef Szymeczek, dziennikarka Otylia Toboła oraz przyjaciele Rodziny.
Natomiast 15. 10. 2013 odbyło się w Boconowicach wyjazdowe posiedzenie dwunastu członków Rodziny połączone z obchodami 80. urodzin prezesa Józefa Pilicha. Przemawiając do przyjaciół, powiedział: „Od samego początku myślałem o tym, by zbudować coś trwałego, co przypominałoby o ofiarach Zbrodni Katyńskiej. Udało się. Obecnie naszym zadaniem jest utrwalanie pamięci i przekazywanie jej kolejnym pokoleniom”.
Na zebraniu członkowskim 7. 12. 2016 prezes poinformował, że zgodnie z ogólnokrajowymi wymogami została zmieniona nazwa stowarzyszenia i obecnie brzmi „Rodzina Katyńska w RCz – Katyňská rodina v ČR, z. s. (zapsaný spolek)”; w tej postaci jest zapisana w rejestrze Sądu Okręgowego w Ostrawie. W tym dniu po raz ostatni dzielił się swoimi odkryciami w postsowieckich archiwach prof. M. Borák. Zmarł po krótkiej chorobie 15. 3. 2017. Ostatnie pożegnanie odbyło się 21. 3. w kręgu najbliższych; w tym samym dniu w auli Uniwersytetu Śląskiego w Opawie symbolicznie żegnali profesora studenci, pracownicy naukowi, przyjaciele i znajomi, wśród nich Józef Pilich oraz szef Sekcji Historii Regionu ZG PZKO Stanisław Gawlik. Mečislav Borák spoczywa w 15. kwaterze cmentarza komunalnego w Śląskiej Ostrawie (więcej w rozdziałach „Mečislav Borák i Rodzina Katyńska” oraz „Mečislav Borák – Pożegnanie Profesora”).
foto: J. Broda
Rok 2020 zaskoczył wszystkich szerzącą się epidemią, która ma wpływ na wszelkie działania.
W wyniku zaistniałej sytuacji odbyły się tylko dwa zebrania, a to 13. 1. 2020 Nadzwyczajne Zebranie Członkowskie Rodziny Katyńskiej, gdzie przedstawiono proponowany skład nowego Zarządu oraz nadano tytuł Prezesa Honorowego wieloletniemu Prezesowi Stowarzyszenia Panu Józefowi Pilchowi.
9. 9. 2020 Zebranie Zarządu traktujące o najważniejszych kwestiach związanych z realizacją tegorocznych projektów i przygotowaniem wniosków na rok 2021.
AMBASADA RP w Pradze i KONSULAT GENERALNY RP w Ostrawie co roku zapraszają członków Rodziny Katyńskiej na przyjęcia z okazji Święta Konstytucji Trzeciego Maja oraz Święta Niepodległości RP. Od 2014 r. Rodzina zapraszana jest do Konsulatu również na wrześniowe spotkania z okazji Dni NATO w Ostrawie, największej imprezy propagacyjnej wojsk lotniczych w Europie środkowej, organizowanej przez stowarzyszenie „Jagello 2000”, Sztab Generalny Armii Czsł. oraz niektóre organizacje morawsko-śląskiego kraju.
W praskiej Ambasadzie członkowie Rodziny uczestniczyli np. (22. 2. 2011) w spotkaniu prezydenta Bronisława Komorowskiego z przedstawicielami Polonii i Polaków z Zaolzia.
W ostrawskim Konsulacie odbyło się (20. 12. 2011) spotkanie przedświąteczne z udziałem min. S. Ciechanowskiego, który po raz pierwszy przyznawał mieszkańcom RCz medal „Pro Patria“, ustanowiony zarządzeniem kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 1. 9. 2011, przyznawany osobom (fizycznym i prawnym) w uznaniu szczególnych zasług w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość RP. W gronie odznaczonym znalazł się prezes Józef Pilich.
Na przyjęciu z okazji Święta Niepodległości (17. 11. 2014) prezydent Komorowski uhonorował trzech Zaolziaków wysokimi odznaczeniami państwowymi, w gronie odznaczonych znalazł się prezes Józef Pilich, odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi RP.
Pierwsza oficjalna wizyta w RCz prezydenta Andrzeja Dudy i jego małżonki rozpoczęła się od spotkania (14. 3. 2016) z przedstawicielami tutejszych polskich środowisk. W nim również uczestniczyli nasi Katyniacy.
Natomiast na spotkaniu w konsulacie z zaolziańskimi Polakami (27. 4. 2016) Marszałek Stanisław Karczewski udekorował Złotym Krzyżem Zasługi przyznanym przez Prezydenta Andrzeja Dudę również członkinię Rodziny, Martę Pilich.
W minionym dziesięcioleciu z zaproszeń Ambasady i Konsulatu RP z przyjemnością skorzystali: Marta i Józef Pilichowie, Maria i Mieczysław Witoszkowie, Anna i Henryk Wranikowie, Wanda i Edward Firlowie, Anna Popkowa, Anna Grzegorzowa, Helena Vittowa, Alena i Jan Lukacsowie, Krystyna Roszak.
Podczas swego pobytu na Zaolziu w dniu (11. 09. 2020) sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów RP oraz pełnomocnik rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą Jan Dziedziczak wraz z Konsul Generalną Panią Izabellą Wołłejko – Chwastowicz złożyli wiązanki pod tablicami katyńskimi w Czeskim Cieszynie na Konteszyńcu. Towarzyszyli im delegaci Rodziny Katyńskiej w RCz Jan Ryłko oraz Halina i Marian Pijarscy.
MIEJSCA PAMIĘCI, które członkowie Rodziny Katyńskiej odwiedzają z okazji uroczystości patriotycznych urządzanych przez inne organizacje i instytucje w Republice Czeskiej i w Polsce:
Stonawa. Na cmentarzu katolickim znajduje się mogiła dwudziestu żołnierzy wadowickiego 8. i 12. Pułku Piechoty i polskich milicjantów, którzy zginęli w czechosłowacko-polskiej wojnie w styczniu 1919 r.; tuż obok jest grób Alojzego Fridla, milicjanta ze Stonawy. Nie wszyscy Polacy polegli w boju, siedmiu lub ośmiu jeńców i rannych czechosłowaccy legioniści z 21. pułku strzelców zamordowali. Długoletnim opiekunem grobu jest nasza członkini Stefania Piszczek. Nad grobem w Stonawie (24. 1. 2015) konsul gen. A. Olszewska powiedziała: „Dla mnie ta stonawska mogiła jest symbolem Zaolzia.”
„Pod Wałką”, park miejski w Cieszynie. W dniu 20 marca 1942 r. hitlerowcy powiesili tu w publicznej egzekucji dwudziestu czterech żołnierzy zbrojnego podziemia ZWZ AK. Dziesięciu żołnierzy pochodziło z Zaolzia. Na miejscu drewnianego szafotu stoi dziś monument, przy którym co roku odbywają się uroczystości wspomnieniowe.
Miejsca związane z pobytem Legionów Polskich. W okresie od listopada 1914 r. do stycznia 1915 r. w Jabłonkowie i okolicy przebywała Kadra Legionów Polskich. Składał się na nią Batalion Zapasowy w Bystrzycy, Szkoła Podchorążych w Jabłonkowie oraz Departament Wojskowy Naczelnego Komitetu Narodowego na czele z W. Sikorskim w Nawsiu. Urządzono tu również kilka szpitali dla rannych i chorych legionistów. Uroczystości wspomnieniowe w Dniu Weterana Wojennego odbywają się pod tablicą pamiątkową J. Piłsudskiego na willi Lorenczuków w Jabłonkowie, gdzie przez jakiś czas komendant przebywał, przy tablicy W. Sikorskiego na budynku polskiej szkoły w Nawsiu, oraz przy mogile „Pod Orłem“ na jabłonkowskim cmentarzu.
Żywocice. Wioska na Zaolziu, obecnie część Hawierzowa. W odwecie za akcję oddziału AK J. Kamińskiego-Strzały, kiedy wykonano wyrok na dwu gestapowcach, Niemcy 6. 8. 1944 zastrzelili trzydziestu sześciu mężczyzn z Żywocic i sąsiednich wiosek, dziesiątki innych mieszkańców wywieźli do obozów koncentracyjnych. Po wojnie wzniesiono tu pomnik Matki Żywocickiej (autorstwa karwińskiego rzeźbiarza Franciszka Świdra), a w 1984 r. otwarto obok pomnika Muzeum Walki z Faszyzmem, filię Muzeum Ziemi Cieszyńskiej w Czeskim Cieszynie. Organizatorem uroczystości wspomnienowych jest miasto Hawierzów przy współpracy Zarządu Głównego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego i innych organizacji. W obchodach 70. rocznicy zbrodni uczestniczył min. S. Ciechanowski.
Żwirkowisko w Cierlicku. Miejsce tragicznej śmierci lotników Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury (11. 9. 1932). Ich samolot RWD-6, którym po zwycięstwie w Berlinie w międzynarodowych zawodach samolotów turystycznych Challange lecieli na zlot lotniczy do Pragi, rozbił się podczas gwałtowej burzy nad lasem w Cierlicku. Centralnym punktem Żwirkowiska jest pomnik lotnika autorstwa czeskiego artysty rzeźbiarza Juliusa Pelikána oraz symboliczne groby lotników. W 1992 r. niedaleko Żwirkowiska otwarto należący do koła PZKO w Cielicku Dom Polskim im. Żwirki i Wigury z salką pamięci o lotnikach. W rocznicę tragedii odbywają się tu co roku zloty uczniów zaolziańskich szkół zwane Młode Żwirkowisko.
W uroczystościach wspomnieniowych uczestniczyli w tych miejscach m. in. Wanda Firla, Helena Vittowa, Wanda Zmija, Stefania Piszczek, Stanisław Pindej.
NASI PRZYJACIELE z Rodzin Katyńskich w Polsce zapraszają nas na swoje imprezy. W Jastrzębiu-Zdroju (10. 4. 2013) państwo Witoszkowie i Firlowie reprezentowali nas w uroczystościach katyńskich połączonych z Biegiem Katyniaka, nawiązali też kontakt z organizacją Sybiraków. W Ustroniu w odsłonięciu tablic katyńskich (12. 4. 2015) uczestniczyli państwo Firlowie i Pilichowie, a w Istebnej (13. 4. 2015) państwo Pilichowie i Lidia Kozera.
Najserdeczniejsze więzy łączą nas z Rodziną Katyńską w Katowicach.
W 2011 r. państwo Witoszkowie, Anna Wranik i Józef Pilich uczestniczyli w uroczystości w Komendzie Wojewódzkiej Policji. Na obchody Dnia Pamięci Poległych i Pomordowanych Policjantów II RP wyjechała w 2012 r. dwudziestoosobowa delegacja Rodziny. Z zaproszenia komendanta Wojewódzkiej Policji na spotkanie rodzin zamordowanych policjantów skorzystali (2012) państwo Firlowie i Wranikowie a rok później (2013) państwo Pilichowie i Witoszkowie. Na spotkaniu opłatkowym Rodziny Katyńskiej w Katowicach (19. 1. 2019) reprezentowali nas Jiřina i Jan Brodowie, Wanda Zmija i Stefania Piszczek. Członkowie Rodziny wzięli też udział (17. 3. 2019) w „Dniu Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej” i uczestniczyli w mszy w katowickim kościele garnizonowym.
Katyńscy rajdowcy na Śląsku Cieszyńskim. W 2001 r. z inicjatywy Wiktora Węgrzyna z Polonii Amerykańskiej odbył się I. Międzynarodowy Motocyklowy Rajd Katyński do polskich miejsc pamięci na Wschodzie. W 2006 r. jeden z uczestników wyprawy Mirosław Wenglorz z Kaczyc zaproponował motocyklistom rajd na Śląsk Cieszyński. Od tej pory co roku katyńscy rajdowcy odwiedzają miejsca pamięci na Zaolziu i spotykają się z jego mieszkańcami a zwłaszcza szkolną młodzieżą. W 2014 r. Zaolzie odwiedził komandor W. Węgrzyn. W ramach XII Spotkania Motocyklistów na Śląsku Cieszyńskim im. Komandora Wiktora Węgrzyna pod hasłem „100 lat Niepodległej” (16. – 20. 5. 2018) motocykliści zwiedzili podgórską część Zaolzia. Towarzyszyli im m. in. M.Witoszek, J. Pilich, H. Wranik, A. Grzegorzowa, H. Vittowa.
Polska Szkoła Podstawowa im. Gustawa Przeczka w Trzyńcu zaprosiła prezesa Józefa Pilicha na lekcje historii i języka polskiego dla uczniów klas ósmej i dziewiątej. Józef Pilich zapoznał młodzież z historią Zbrodni Katyńskiej, opowiedział też o własnych przeżyciach wojennych i odpowiadał na pytania uczniów.
WYCIECZKI EDUKACYJNO-INTEGRACYJNE pozwalają nam wspólnie przeżywać i poznawać piękno współczesnej Polski.
Wsparcie finansowe Konsulatu Generalnego RP w Ostrawie umożliwiło Rodzinie pojechać na trzydniową wycieczkę (wrzesień 2013) do Warszawy, gdzie uczestnicy zwiedzili Stare Miasto, Katedrę Polową Wojska Polskiego z ekspozycją katyńską oraz Muzeum Katyńskie (tymczasowo w Muzeum Wojska Polskiego).
Wiele niezapomnianych chwil dostarczył nam wyjazd (16. 9. 2015) do Wadowic i Inwałdu, gdzie natknęliśmy się również na zaolziańskie ślady. Na frontowej ścianie bazyliki pw. NMP jest tablica poświęcona pamięci żołnierzy 12. Pułku Wadowickiego i PP Armii Krajowej poległych i pomordowanych w latach 1918-1945; wśród miejscowości wymieniono Stonawę. Natomiast wśród sześćdziesięciu pomniejszonych arcydzieł światowej architektury w Parku Miniatur w Inwałdzie jest dworzec kolejowy w Czeskim Cieszynie.
Dzięki szczodrości sponsorów udało nam się po dwu latach starań zorganizować trzydniową wycieczkę do Warszawy (wrzesień 2017) celem zwiedzenia nowego Muzeum Katyńskiego na terenie Cytadeli Warszawskiej oraz złożenia hołdu bohaterom Powstania Warszawskiego pod ich pomnikiem na Placu Krasińskich. W Żelazowej Woli uczestnicy wysłuchali koncertu i odwiedzili dom Fryderyka Chopina, a w Zielonej, miejscu zakwaterowania, muzeum reżysera Jerzego Hoffmana, którego filmy uczą patriotyzmu kolejne pokolenia Polaków. Atmosferę wyjazdu wzmocniła obecność zaproszonych przez nas członków Rodziny Katyńskiej z Katowic. Dziękujemy Darczyńcom na to, że tej małej, żyjącej jeszcze garstce rodzin ofiar katyńskich podarowali radość ze wspólnie spędzonych chwil i poznawania piękna obecnej Polski.
W kwietniu 2018 przygotowaliśmy wyjazd poznawczy do Muzeum Śląskiego w Katowicach. Po jego zwiedzeniu złożyliśmy kwiaty pod pomnikiem poległych i zamordowanych policjantów, odwiedziliśmy kościół garnizonowy oraz naszych przyjaciół z katowickiej Rodziny Katyńskiej.
Kolejną okazją do poznawania współczesnej Polski stała się dwudniowa wycieczka (wrzesień 2018) do Żywca i Tarnowskich Gór z noclegiem w Pławniowicach. Zwiedziliśmy Park Miniatur Ziemi Żywieckiej i Muzeum Browaru w Żywcu, a następnego dnia zamek w Pławniowicach oraz zabytkową kopalnię srebra w Tarnowskich Górach.
Mocnych przeżyć dostarczyła nam również wyprawa szlakiem zamków na Dolnym Śląsku (wrzesień 2019); na szlaku znalazły się Moszna i Książ – tu z noclegiem na terenie kompleksu zamkowego.
Otylia Toboła
Przyjaciel Rodziny Katyńskiej w RCz